Hoe hard waait het? Hoe lang, draait de wind? Wat is de windverwachting? Ik vind het beantwoorden van deze vragen zeer verschillend voor een paar uur zeilen op de Kagerplassen of voor een oversteek naar Engeland.
Voor een avondje zeilen op de Kagerplassen is de wens van de windverwachting “hoeveel wind staat er, richting en neemt deze af of toe”. Die vraag is goed te beantwoorden met een “normale” weer app. Ik gebruik Weather XL Pro als android app. Geeft per uur een indicatie, voldoende wind-info (knots, richting etc) en regen-info (kans en hoeveelheid). Makkelijk in gebruik, gratis en niet te opdringerig met advertenties, eenmalig € 4,95 advertentie vrij. Er zijn vele alternatieven.
Standaard gebruik ik ook Rainy Days (Rain Radar) van Hugo Visser voor de overtrekkende regenbuien. Opnieuw makkelijk in gebruik, kijkt een uurtje vooruit, goed in en uit te zoomen.
Meer, gedetailleerde informatie over de wind
Als de windverwachting een stevige 4 bft. is, wil ik meer informatie zien. Eigenlijk heb ik dan 3 aanvullende vragen:
- Ik wil per uur een voorspelling in knopen wind omdat het verschil tussen een kleine (11 knopen) en forse 4 beaufort (16 knopen) uitmaakt voor een centaur, polyvalk
- Hoe nauwkeurig is de voorspelling
- Hoe hard ‘vlaagt’ de wind?
Er zijn vele, vele wind apps, de trend is dat ze meer en meer een abonnementen structuur hebben en een lite versie die voor mij niet werkt voor bovenstaande vragen. Ik licht mijn keuzes toe waarom ik kies voor Windfinder PRO (opnieuw eenmalig € 4,95 voor superforcast per uur).
Modellen voor de windverwachting
Je wilt dat de windverwachting gebaseerd is op een lokaal model met een kleine grid. Voor Nederlandse vaarwateren zijn dit Harmonie (2,5km), Arome (1,3km) en ICON-EU (3,5-7 km). Het globale model GFS maar ook ECMWF zijn niet goed genoeg. Zij houden geen rekening met de lokale topografie (eiland, meer, landtong etc.) Hoe instabieler het weer, hoe meer de globale modellen afwijken. Harmonie is helaas niet standaard voor apps, Arome en ICON-EU steeds meer wel.
Er is verschil tussen lokale modellen. Vaak het tijdstip dat een verandering, bijvoorbeeld een overtrekkend front, bij de Kaag is. En dat is belangrijk als je zeilt op de rand van de maximaal toegestane wind. Of moet beslissen wel of niet iets af te gelasten. Het tijdstip doet er dan werkelijk toe.
Werkelijke wind
Alle modellen zijn maar berekeningen. De werkelijke wind doet er toe. Dus is de laatste vergelijking; wat is de werkelijke wind van dat moment. En dat is meteen mijn laatste en beste tip. Je kunt dat gewoon opzoeken in Windfinder ipv allerlei webpagina’s.
Voorschoten is een KNMI weerstation, dichtbij, zeer betrouwbaar, altijd in werking. Simpelweg selecteer Voorschoten als favoriet en vergelijk de werkelijke wind in de derde tab met de gedetailleerde voorspelling van de Kaag.
Het tweede verschil is de voorspelling van de kracht van de vlagen, gust. Globale modellen zijn daarin erg pessimistisch, lokale zijn iets beter. In de praktijk is Arome daar beter in dan Harmonie. Maar hier is de ervaring (kijken naar de wolken) en Rainy Days en de metingen in Voorschoten net zo belangrijk.
Van cijfers naar een beslissing
Weather XL PRO als algemene indicator, meestal voldoende. Alleen bij veel wind of een weersomslag kijk ik naar Windfinder Pro Superforecast. Kijk dan ook nog een paar uur naar de werkelijke wind (Voorschoten) in Windfinder Pro.
Oké maar wat beslis je dan? Wat is je interpretatie? Hoe lees je het?
Voorbeeld eerste plaatje Kaag
De wind neemt toe (helaas is mijn foto te kort, vanaf 20:00 uur neemt de wind snel af), er zijn harde vlagen en de regen indicatie gaat van 0 naar 2,9 naar 0,5 mm. De wind draait niet. Er komt een bui over, met harde vlagen. Het is geen front want dan draait ook de windrichting. Ik zou uitvaren met een rif gestoken en een bemanning die niet bang is. Ik zou de Spriet (Lede) naar Leiden zeilen. De vernauwing bij de Kaagsociëteit en bij Hoogerboom is van Zuid naar Noord en dat is opkruizen in iets nauwer vaarwater.
Voorbeeld tweede plaatje Voorschoten
(andere datum, los van plaatje 1) Ik zie dus in mijn superforcast Kaag de wind toenemen, uur na uur met een break vanaf 17:00. Ik kijk die dag meerdere malen op de werkelijke wind bij Voorschoten en zie elk uur de grafiek veranderen. Om 16:00 uur zie ik dat het afgelopen uur de lijn horizontaal geworden is. Als dat in lijn is met de voorspelling Kaag is het weer omgeslagen. Dit is een ideale zeilmiddag of avond, niet gereefd, de reguliere wind gaat van 12 naar 5 knopen.
Voor diegene die nog een stapje dieper willen gaan. De windrichting draait, kijk toch ook even naar de regenverwachting. Er is een front overgekomen, actief betekent misschien ook regen. Is het hoogzomer en valt de temperatuur met een graad of 5? Ook even kijken naar onweersystemen.
Algemeen
Bij een stevige wind, vooral bij de pieken, is de vraag: Een uurtje eerder of later beginnen of eindigen? Oftewel kom binnen voor je overvallen wordt. Centaur, één rif of Polyvalk 2 riffen? Vinden we het nog leuk? Regen- en onweersbuien? Wie zeilt er mee? Hoe wild is het op de plas i.r.m. met de jachthaven? Of drinken we nog een bak koffie en gaan we weer naar huis! Het reglement van mijn zeilvereniging zegt niet uitvaren bij 17 knopen reguliere wind.
Voor tochtplanning en voorbereiding gelden andere regels en gebruik ik ook andere tools, zie ook Tochtplanning.
